การทำงานกับไฟฟ้าเป็นงานที่มีความเสี่ยงสูง หากไม่มีการปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัยอย่างเคร่งครัด อาจเกิดอันตรายต่อชีวิตและทรัพย์สินได้ ซึ่งอันตรายจากไฟฟ้าสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นไฟฟ้าช็อต, ไฟฟ้าลัดวงจร, หรือไฟไหม้ที่เกิดจากการใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าไม่ถูกต้อง มาตรฐานความปลอดภัยในการทำงานกับไฟฟ้าจึงมีความสำคัญที่ทุกคนต้องปฏิบัติตาม เพื่อป้องกันและลดความเสี่ยงจากอันตรายที่อาจเกิดขึ้น
การทำงานกับไฟฟ้าเป็นกิจกรรมที่มีความสำคัญในหลายภาคอุตสาหกรรม ตั้งแต่การติดตั้งระบบไฟฟ้าในอาคารจนถึงการซ่อมแซมและบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าต่างๆ แต่การทำงานเหล่านี้ก็มีความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นได้หากไม่มีมาตรการความปลอดภัยที่เหมาะสม โดยเฉพาะการสัมผัสกับกระแสไฟฟ้าที่สามารถนำไปสู่การบาดเจ็บหรืออุบัติเหตุที่ร้ายแรง ดังนั้น การทำงานกับไฟฟ้าจึงต้องอาศัยการปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัยที่กำหนดไว้ เพื่อให้การทำงานเกิดความปลอดภัยสูงสุดสำหรับพนักงานและผู้ที่เกี่ยวข้อง
มาตรฐานความปลอดภัยในการทำงานกับไฟฟ้า
มาตรฐานความปลอดภัยในการทำงานกับไฟฟ้าจะครอบคลุมถึงการใช้วัสดุอุปกรณ์ การดำเนินการในการติดตั้ง ระบบการตรวจสอบ และการฝึกอบรมพนักงาน เพื่อป้องกันอันตรายจากการทำงานกับไฟฟ้า โดยมีมาตรฐานต่างๆ ที่ควรปฏิบัติตาม เช่น มาตรฐานจากสถาบันในประเทศ เช่น มาตรฐานของกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน (สสค.) และมาตรฐานสากล เช่น มาตรฐานของสถาบัน International Electrotechnical Commission (IEC) หรือ National Fire Protection Association (NFPA) เป็นต้น
ความปลอดภัยในการทำงานเกี่ยวกับไฟฟ้า: หลักการพื้นฐาน
มาตรฐานความปลอดภัยในการทำงานกับไฟฟ้ามีหลายประการที่เกี่ยวข้องกับการทำงานในสภาพแวดล้อมที่มีไฟฟ้า โดยมีหลักการและข้อกำหนดที่ควรปฏิบัติตาม ดังนี้:
1. วิธีการป้องกันไฟฟ้าดูด
ไฟฟ้าดูดเป็นสาเหตุหลักของอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นจากการทำงานกับไฟฟ้า การป้องกันไฟฟ้าดูดมีมาตรการสำคัญหลายประการ เช่น:
- ติดตั้งอุปกรณ์ป้องกันไฟฟ้ารั่ว เช่น Residual Current Device (RCD) ซึ่งจะตัดการจ่ายไฟเมื่อเกิดไฟฟ้ารั่วเข้าสู่กราวด์
- ใช้ เครื่องมือที่มีฉนวนหุ้ม เพื่อป้องกันการสัมผัสกับกระแสไฟฟ้า
- ใช้ สายไฟที่มีการหุ้มฉนวน ที่เหมาะสมสำหรับการใช้งานในสภาพแวดล้อมที่เสี่ยงต่อไฟฟ้าดูด
2. หลักการป้องกันไฟฟ้าลัดวงจร
ไฟฟ้าลัดวงจรเป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่สามารถก่อให้เกิดไฟไหม้ได้ ดังนั้นการติดตั้งระบบป้องกันไฟฟ้าลัดวงจร เช่น Circuit Breakers และ Fuses ที่มีขนาดเหมาะสมและติดตั้งในตำแหน่งที่เหมาะสม จะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดไฟฟ้าลัดวงจร
3. ใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ PPE ที่ได้มาตรฐาน
การเลือกใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ที่เหมาะสม และได้มาตรฐานจะช่วยลดความเสี่ยงจากไฟฟ้า เช่น:
- การใช้ เครื่องมือที่มีฉนวนกันไฟฟ้า เพื่อป้องกันการสัมผัสกับไฟฟ้า
- การเลือกใช้ ปลั๊กไฟ และ ปลั๊กเชื่อมต่อ ที่มีคุณสมบัติป้องกันการเกิดไฟฟ้าลัดวงจร
อ่านเพิ่มเติม : แนะนำอุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE) สำหรับงานไฟฟ้า
4. วิธีการติดตั้งและการตรวจสอบระบบไฟฟ้า
การติดตั้งระบบไฟฟ้าต้องดำเนินการตาม มาตรฐาน IEC 60364 หรือ National Electrical Code (NEC) ซึ่งเป็นมาตรฐานสากลในการติดตั้งและการตรวจสอบระบบไฟฟ้าในอาคารและโรงงาน โดยมีการกำหนดวิธีการติดตั้งระบบไฟฟ้าให้ปลอดภัย เช่น:
- การติดตั้งปลั๊กไฟในตำแหน่งที่ไม่เสี่ยงต่อการสัมผัส
- การตรวจสอบอุปกรณ์ไฟฟ้าและระบบไฟฟ้าอย่างสม่ำเสมอเพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีการชำรุด
5. การปฏิบัติตามกฎการล็อกและติดแท็ก (Lockout-Tagout)
มาตรการ Lockout-Tagout หรือ LOTO เป็นระบบการป้องกันอุบัติเหตุจากการจ่ายไฟโดยไม่ได้ตั้งใจในขณะทำงาน โดยการล็อกอุปกรณ์และติดแท็กเพื่อแจ้งเตือนว่ามีการปิดการใช้งานหรือการซ่อมแซมอุปกรณ์ไฟฟ้า
6. จัดอบรมและให้ความรู้แก่พนักงาน
- พนักงานที่ทำงานกับไฟฟ้าต้องได้รับการฝึกอบรมเกี่ยวกับ มาตรการความปลอดภัย และวิธีการจัดการกับไฟฟ้าอย่างถูกต้อง รวมถึงการฝึกซ้อมในกรณีฉุกเฉิน
- การฝึกอบรมต้องครอบคลุมทั้งการใช้อุปกรณ์ป้องกันอันตรายจากไฟฟ้า การปฏิบัติตามขั้นตอนความปลอดภัย และการจัดการกับอุบัติเหตุจากไฟฟ้า เช่น การปฐมพยาบาลผู้ที่ได้รับบาดเจ็บจากไฟฟ้า
ตามประกาศกรมสวัสดิการฯ กำหนดให้นายจ้างต้องจัดอบรมไฟฟ้า ให้กับลูกจ้างที่ทำงานเกี่ยวข้องกับระบบไฟฟ้า ก่อนปฏิบัติงาน พร้อมนำใบเซอร์อบรมหลักสูตรไฟฟ้า ยื่นเป็นหลักฐานกับพนักงานตรวจสอบความปลอดภัยในเขตพื้นที่ ภายใน 15 วันหลังอบรมเสร็จ
มาตรฐานความปลอดภัยในการทำงานกับไฟฟ้า ที่ได้รับการยอมรับ
1. มาตรฐานความปลอดภัยในการทำงานกับไฟฟ้าในระดับสากล
ในการทำงานกับไฟฟ้า ความปลอดภัยถือเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด ซึ่งมีมาตรฐานระดับสากลที่ใช้กันอย่างแพร่หลายเพื่อควบคุมความปลอดภัยในการทำงานกับไฟฟ้า หนึ่งในมาตรฐานที่ได้รับการยอมรับทั่วโลกคือ มาตรฐาน IEC (International Electrotechnical Commission) ซึ่งกำหนดมาตรฐานเกี่ยวกับการออกแบบและการติดตั้งระบบไฟฟ้าในสถานที่ต่าง ๆ รวมถึงมาตรฐานเกี่ยวกับความปลอดภัยในการทำงานกับไฟฟ้า
IEC 60364 เป็นมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับการติดตั้งระบบไฟฟ้าภายในอาคาร โดยเน้นเรื่องการป้องกันอันตรายจากไฟฟ้าและการปฏิบัติการที่ปลอดภัย ข้อกำหนดของมาตรฐานนี้จะรวมถึงการติดตั้งสายไฟฟ้าที่มีความปลอดภัยและการเลือกใช้อุปกรณ์ที่เหมาะสมเพื่อลดความเสี่ยงจากอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้น
นอกจากนี้ IEC 61140 ก็เป็นมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันการสัมผัสไฟฟ้าสูง โดยเฉพาะการป้องกันอันตรายจากไฟฟ้าช็อตในขณะที่ทำงานกับอุปกรณ์ไฟฟ้า มาตรฐานนี้จะครอบคลุมการใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE) เช่น ถุงมือยางหรือรองเท้ากันไฟฟ้า
2. มาตรฐานความปลอดภัยในประเทศไทย
ในประเทศไทย มีกฎหมายและมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับความปลอดภัยในการทำงานกับไฟฟ้า ซึ่งผู้ปฏิบัติงานทุกคนต้องปฏิบัติตามเพื่อป้องกันอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้น พระราชบัญญัติความปลอดภัยในการทำงาน พ.ศ. 2554 เป็นกฎหมายที่กำหนดให้สถานประกอบกิจการต้องดำเนินการจัดทำมาตรการป้องกันอันตรายจากการทำงาน โดยเฉพาะอันตรายจากไฟฟ้า
ในส่วนของการทำงานกับไฟฟ้า มาตรฐานที่เกี่ยวข้องในประเทศไทยประกอบด้วย:
- ประกาศกระทรวงแรงงาน เรื่อง ความปลอดภัยในการทำงานเกี่ยวกับไฟฟ้า ซึ่งกำหนดให้สถานประกอบการต้องมีการตรวจสอบและบำรุงรักษาอุปกรณ์ไฟฟ้าอย่างสม่ำเสมอ รวมถึงการตรวจสอบสายไฟและระบบต่าง ๆ เพื่อลดความเสี่ยงจากไฟฟ้าช็อต
- มาตรฐานการติดตั้งระบบไฟฟ้า เช่น มอก. 2432-2553 เกี่ยวกับการติดตั้งระบบไฟฟ้าในอาคารที่กำหนดมาตรฐานของการเดินสายไฟและการติดตั้งอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ปลอดภัย
ความสำคัญของการปฏิบัติตามมาตรฐาน
การปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัยในการทำงานกับไฟฟ้าไม่เพียงแต่ช่วยลดความเสี่ยงจากอันตรายที่อาจเกิดขึ้น แต่ยังช่วยสร้างความมั่นใจให้กับพนักงานในองค์กรว่า พวกเขาจะได้รับการปกป้องจากอันตรายจากไฟฟ้า การดำเนินการตามมาตรฐานเหล่านี้ยังสามารถช่วยลดอุบัติเหตุที่อาจทำให้เกิดการบาดเจ็บหรือเสียชีวิตได้ รวมถึงการลดค่าใช้จ่ายที่อาจเกิดจากการซ่อมแซมอุปกรณ์ที่เสียหายจากการใช้งานที่ไม่ปลอดภัย
สรุป
มาตรฐานความปลอดภัยในการทำงานกับไฟฟ้าเป็นสิ่งที่สำคัญที่ไม่ว่าจะเป็น โรงงาน อาคาร ตึก ห้าง ที่มีระบบไฟฟ้า จะต้องปฏิบัติตามเพื่อในการลดความเสี่ยงจากอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากไฟฟ้า โดยการติดตั้งระบบไฟฟ้าอย่างถูกต้อง การใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล การปิดการจ่ายไฟ และการฝึกอบรมพนักงานในเรื่องความปลอดภัย การปฏิบัติตามมาตรฐานเหล่านี้จะช่วยปกป้องพนักงานจากอันตรายจากไฟฟ้าและช่วยให้สถานที่ทำงานปลอดภัยยิ่งขึ้น
สำหรับผู้ที่สนใจหลักสูตรอบรมความปลอดภัยในการทำงาน สำหรับลูกจ้าง ที่ ElecSafetrain เรามีบริการจัดอบรม ทั้งแบบบุคคลทั่วไป และแบบอินเฮ้าส์ ให้คุณได้เลือกอบรมตามความสะดวกของคุณ ราคาเริ่มต้นเพียง 1,800 บาท อ่านรายละเอียดและติดต่อสอบถามเพิ่มเติมได้ที่
รายละเอียด : อบรมไฟฟ้า
ติดต่อสอบถาม : (064) 958 7451 คุณแนน / อีเมล : Sale@safetymember.net
อ้างอิง
- IEC 60364 – Electrical Installations of Buildings
- IEC 61140 – Protection Against Electric Shock
- พระราชบัญญัติความปลอดภัยในการทำงาน พ.ศ. 2554
- มาตรฐานการติดตั้งระบบไฟฟ้า มอก. 2432-2553
- กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน. (2563). ความปลอดภัยในการทำงานกับไฟฟ้า.
